W 64 r. n.e. wielki pożar spustoszył Rzym i zniszczył rezydencję cesarza Nerona (domus transitoria). To tragiczne wydarzenie spowodowało wywłaszczenie około 80 hektarów ziemi w celu zbudowania na tym miejscu nowej struktury, willi miejskiej, która miała stać się rezydencją cesarza Nerona. Obszar rozszerzony rozciągał się między Palatynem, Caelian i Esquiline. Nowa rezydencja Nerona przyjęła nazwę "domus aurea", dosłownie "dom ze złota". Później nietrudno było zrozumieć dlaczego.

Zbudowana z cegły, a nie z marmuru, jak czasami sądzimy, konstrukcja tej willi osiągnęła szczególnie śmiałe i innowacyjne rozwiązania architektoniczne.

Zaprojektowany przez architektów Severus e Celer i ozdobiony przez malarza Fabullus, lWilla składała się z wielu oddzielnych budynków, a także lasów i ogrodów. Na terenie Domus Aurea znajdowały się również gorące, termalne, siarkowe i inne baseny. Istniały liczne sale na uczty i bankiety, aby zaspokoić bogate życie cesarza Nerona. Najbardziej znanym z tych pomieszczeń był rotunda coenatiosala, która dzięki niezwykłym rozwiązaniom architektonicznym i inżynieryjnym obracała się sama. Imponujący był również ogromny przedsionek, w którym znajdował się kolosalny posąg cesarza w przebraniu boga słońca. Ośmiokątna sala domus charakteryzuje się architekturą o krzywoliniowych rytmach i jest przykryta kopułą z dużym centralnym lukarną, która wpuszcza światło; styl, który wyprzedza architekturę o przerywanej linii z XX wieku.

Domus aurea charakteryzował się bogatymi dekoracjami, geometrycznymi motywami w stiuku i farbie oraz ciekawymi figuralnymi obrazami. Dekoracje Złotego Domu były bogate i niewiarygodne: sufity były zdobione stiukami i kamieniami półszlachetnymi oraz foliami z kości słoniowej, nie wspominając o rozległych złotych boazeriach. To sprawia, że rozumiemy wybór nazwy mieszkania, które nie mogło nie być "domem ze złota".

Kolejną innowacją architektoniczną tej rezydencji był szczególny wybór umieszczania mozaik na sklepionych sufitach: zwykle do tego czasu mozaiki były umieszczane na podłogach, a nigdy na sufitach. Później technika ta została przyjęta przez sztukę chrześcijańską do dekoracji wielu kościołów, które zostały później zbudowane w Rzymie.

Domus aurea obejmował rozległy obszar Rzymu, gdzie luksusowi i wielkości budynku towarzyszyły wspaniałe ogrody, winnice i obszary leśne. W dolinie między wzgórzami znajdowało się również pół-sztuczne jezioro, na którym później zbudowano Koloseum. Domus Aurea jest jednym z najbardziej fascynujących miejsc historycznych na świecie.

Co dziś pozostało z Domus Aurea?

Kiedy cesarz Neron zmarł, istniało silne pragnienie wymazania wszelkich śladów jego istnienia i pracy. Tak było również w przypadku domus aurea i całego terenu. Teren rezydencji został splądrowany, bogate sale willi zostały pozbawione bogactw, pokryć ze złota i kamieni szlachetnych, rzeźb i wypełnione ziemią aż do sklepień, tak aby cały teren mógł zostać zabudowany. W rzeczywistości na tym obszarze powstały później Łaźnie Tytusa, Amfiteatr Flawiuszów, Łaźnie Trajana i Świątynia Wenus. W ciągu około czterdziestu lat domus aurea został całkowicie pokryty ziemią i zasypany przez nowe budynki. To jednak uchroniło malowidła i dekoracje na ścianach przed żywiołami i przetrwały one prawie nienaruszone do XV wieku, kiedy to zostały ponownie odkryte, stając się miejscem wielkiej ciekawości dla różnych artystów. Obecnie freski są niestety bardzo zniszczone i możemy cieszyć się nimi tylko częściowo, wyobrażając sobie ich kolory. Części Domus aurea, które można dziś zwiedzać, to prawdopodobnie obszary, które były niegdyś używane do uczt i bankietów i zostały ponownie odkryte spod ziemi w okresie renesansu. Artyści tacy jak Pinturicchio, Ghirlandaio, Raphael i Giulio Romano zaczęli schodzić do tych "podziemnych jaskiń" z góry, aby odkrywać i studiować techniki malarskie sztuki romańskiej. Pomyślmy, jaką eksplozją emocji mogło być ponowne odkrycie tego starożytnego i osobliwego świata w czasach renesansu. Malarze schodzili pod ziemię, by odkrywać dzieła, które zostały przykryte ziemią pod budowę innych budynków. Technika malarska zrodzona z tych badań rWykorzystuje motywy tych dekoracji i reinterpretuje je, i do dziś nazywany jest "malarstwem groteskowym".

Obecnie Domus Aurea jest częścią Parku Archeologicznego Koloseum. Wizyta w Domus Aurea, na którą zalecamy rezerwację, to prawdziwa podróż w czasie, odkrywanie życia cesarza Nerona, przepychu i luksusu. Pozostałości Domus Aurea stały się jeszcze bardziej interesujące i użyteczne dzięki Domus Area Experience, multimedialnym interwencjom zaprojektowanym, aby umożliwić odwiedzającym pełne doświadczenie Domus Aurea. Zalecamy rezerwację wycieczki z przewodnikiem po Domus Aurea.